پرومته همیار نبی! – تحلیل فیلم حضرت نوح (Noah 2014)

حدود چهار ماه است که از اکران فیلم نوح سپری‌ می‌شود و تا اکنون تحلیل‌ها و نقدهای گوناگونی از داستان فیلم ارائه‌شده است که با بررسی آن‍ها می‌توان دریافت که نقدهای مطرح شده تمام ماجرا نیستند. از این رو بر آن شدیم تا در این نوشتار به دو نکته بپردازیم که کمتر مورد توجه قرارگرفته است.

فیلم نوح (NOAH) ،دهم ماه مارس در مکزیکوسیتی برای بار‌نخست به نمایش عمومی درآمد. این فیلم به کارگردانی “دارن‌آرونفسکی” که جایگاه قابل توجهی در بین فیلم سازان هالیوود دارد، با هزینه ای بالغ بر صدوچهل میلیون دلار ساخته شد. قوی سیاه ، پی ، چشمه، مرثیه ای برای یک رویا، و کشتی‌گیر، از جمله ساخته‌های مطرح آرونفسکی به‌شمار می آیند. که این بین فیلم ” کشتی‌گیر” دارای المان‌هایی ضد‌ایرانی‌ست. میزان فروش نوح پس‌از اکران در عموم کشورهای جهان به بیش‌از سیصد میلیون دلار رسید.

نوح، آخرین ساخته‌ی آرونفسکی‌ست که طبق گفته‌ی وی آن‌را بر‌اساس روایت انجیلی ساخته‌. اما فیلمنامه آنقدر یک‌سویه و تحریف‌شده است که حتی حساسیت کلیساها یعنی صاحبان انجیل‌های تحریف‌شده را نیز برانگیخته است. برخلاف ادعای سازندگان، داستان به تصویر درآمده در فیلم نوح بیشتر بر اساس اندیشه‎های توراتی و درتضاد کامل با قرآن است. مخاطب با دیدن این فیلم؛ حضرت نوح‌(ص) را نه‌تنها فرستاده و بنده‌ی صالح و مطیع خدا نمی‌داند بلکه او را بشری همچون دیگران می‌پندارد تنها با‌یک ویژگی مجزا؛ یعنی مطیع محض بودن خدا در حد بردگی او. نوح، به روایت دارن‌آرونوفسکی، نوحی‌ست که توان درک فرمان‌خدا را ندارد. مردمان بی پناه و آواره و مظلوم را تنها رها می‌کند. کسی که حتی به کشتن نوه های خود مبادرت می ورزد. و نوحی که خود سبب طغیان فرزندش حام(کنعان) می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت که به‌جز ساخت کشتی و فراهم آمدن یک‌جفت از همه‌حیوانات و نیز سیل و طوفان که از زمین‌و آسمان نازل می‎شود، تمام دیگر داستان فیلم تحریف و دروغی آشکار است.

کشتی نوح، آخرین گریزگاه یهود

نوح‌در روایت آرونوفسکی، طی مکاشفه‌ای در خواب درمی‌یابد که بشریت با کشتار و خونریزی که به راه انداخته، زمین را نابود کرده است. و اینک خواست خدا بر این است که هیچ بشری روی زمین باقی نماند؛ و پس از مشورت با پدربزرگش راه فراری برای خود و خانواده‌اش می‌یابد که همان کشتی نجات است.

فیلم نوح را می‌توان در دنباله‌ی مجموعه آثاری دانست که به‌پایان جهان و ایجاد دنیایی نوین پس از آن اختصاص دارد.چندین سال است که کمپانی‌ یهودی هالیوود علاقه‌ی عجیبی به نابودی دنیا و علی‌الخصوص طوفان نوح و کشتی آن به‌عنوان تنها مآمن نجات، دارد و تعداد قابل توجهی فیلم و پویانمایی در این خصوص نیز ساخته‌شده است.آثار متعددی در یک موضوع خاص که همچون مهره‌های دومینو یکی پس از دیگری رو می‌شوند که قطعات کدام جورچین را تکمیل نمایند؟ آیا سناریوی نابودی زمین و دنیا توسط انسان و فرار تنها گروهی خاص با کشتی نجات، یک‌راه برون‌رفت ایالات‌متحده از مشکلات جدی اقتصادی او نیست که طی سالهای اخیر و در بهترین تولیدات سینمایی و تلویزیونی‌شان مدام بر آن تأکید می‌شود تا ذهنیت جهان را آماده‌ی چه واقعیتی نماید؟

در سال 1979 فیلم سینمایی Moonraker از سری فیلم‌های جیمز باند، نابودی دنیا را توسط بمب‌های اتمی نشان می‌دهد. در این فیلم،تنها تعدادی جوان از نژاد خاص آنگلوساکسون توسط یک سفینه به بیرون از زمین فرستاده می‌شوند تا بعد از پایان یخ‌بندان اتمی به زمین بازگشته و تنها نسلی باشند که در زمین نوین می‌مانند. و همچنین در فیلم سینمایی ۲۰۱۲ نیز دیرین‌گونه‌ی نوح (ع) در نابودی دنیا و کشتی نجات به‌گونه‌ای دیگر تخریب‌و تحریف‌شده بود. ^(۱) نمونه‌ی دیگر نیز، فصل چهارم سریال شاخص فرینچ است ( که البته شباهت جالبی به فیلم نوح دارد) سخن از نابودی دنیاها، و ایجاد دنیای جدید عاری از انسان است. وبه همین ترتیب در عمده‌ی فیلم‌ها و سریال‌های آمریکا گریزی به طوفان نوح نیز زده‌شده است.

آیا غول‌های سنگی، همان پرومته هستند؟
موجود دیگری که در فیلم به آن پرداخت‌شده است، غول‌های سنگی هستند که به یاری نوح آمده و او را در ساختن کشتی همراهی می‌کنند. این‌ موجودات سنگی که در ابتدای فیلم موجوداتی شبیه به آتش به نظر می رسند، شخصیت‌های دروغین داستان فیلم نوح هستند که در هیچ‌یک از کتب عهد قدیم و جدید و قرآن اشاره‌ای بدان‌ها نشده است. اما این غول‌ها چه هستند و اصرار سازندگان برای گنجانیدن آن‌ها در فیلم برای چه منظوری ست؟

در بخشی از فیلم، یکی از غول‌های سنگی ماجرایشان را این‌طور نقل می‌کند:

«ما شاهد عشق آدم و حوا به هم بودیم. پس از اخراجشان از بهشت و هبوطشان بر زمین، نتوانستیم رنج و تنهایی‌شان را تاب بیاوریم. پس نافرمانی خدا کردیم و برای کمک به آدم روانه‌ی زمین شدیم؛ اما توسط خدا عذاب شده و تبدیل به سنگ شدیم. ما در زمین به فرزندان آدم صنعت آموختیم. ولی آن‌ها جنگ و خونریزی به راه انداخته و زمین را نابود کردند».

البته طبق روایت داستان فیلم، در انتها غول‌ها به خاطر همراهی با نوح بخشیده شده و به آسمان بازمی‌گردند.
روایتی که این غول از سرنوشت خود می‌گوید، ناگاه انسان را به یاد نمایشنامه‌ی پرو مته می‌اندازد. ^(۲) در بخش‌هایی از آن آمده:

«خدای خدایان، زئوس، باقدرت تازه‌ای که به دست آورده بود، ظالمانه تصمیم گرفت بشر را نابود کند و نسل جدیدی خلق نماید. انسان برهنه به حال خود رهاشده بود. نه سلاحی داشت و نه وسیله‌ی دفاعی. پرو مته به انسان‌ها عشق می‌ورزید . و نمی‌توانست ناراحتی و رنج آن‌ها را ببیند. به همین علت با تصمیم زئوس مخالفت کرد؛ و جرقه‌ای از آتش را از او ربود و به انسان داد. او بشر را نجات داده و هنرهای مفید به انسان آموخت. زئوس این کار پرو مته را نتوانست ببخشد… پرو مته به یک نقطه‌ی بلند و صخره کوه برده شده و به یک‌تخته سنگ عظیم بسته شد».

ذکر این نکته ضروری ست که پرو مته درحقیقت همان شیطان (ابلیس) است.

نتیجه گیری

خدایی که در فیلم نوح معرفی می‌شود، چگونه خدایی ست؟
خدایی که امر به قتل نفس می‌کند!
فرمان به قطع نسل بندگان صالحش می‌دهد!
امور جهان از دستش خارج‌شده و از خلقت انسان پشیمان می‌شود! ^(۳)
خدایی که نمی‌داند! ^(۴)
بی‌آنکه حجت بر بندگانش تمام کند، فرمان عذاب انسان‌ها را صادر می‌کند!
و خدایی که فرستاده و منتخب او، تنها عبد صالح او بر زمین، با شیطان همکاری می‌کند!
فیلم سینمایی نوح نه‌تنها داستانی تحریفی و خرافی خلاف واقع ارائه می‌نماید، بلکه به‌جرئت می‌توان گفت جایگاه حق و باطل را باهم جابجا کرده است.

آقای دارن آرونوفسکی می‌گوید از نوجوانی مقهور شخصیت نوح (ع) بوده است، اما به دور از تصور است اگر باور کنیم برای شناخت شخصیت الهام‌بخش زندگی‌اش سری به قرآن کریم به‌قدر یک کتاب تاریخی اثربخش نزده باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت که ایشان تمام آبرو و اعتبار هنری خود را به‌پای تکمیل قطعات جورچین دین‌ستیزی و جاه‌طلبی هالیوود گذاشته است.

---

 پی نوشت:

۱- دیرین گونه‌ها مبتنی بر سنت‌هایی شکل گرفتند که بر‌پایه‌ی عرف‌و‌ فرهنگ روزگار‌خود بوده است. تخریب و انحراف دیرین گونه‌ها، با حذف سنت پایه‌ی آن اتفاق می افتد. به طور مثال در دیرین‌گونه‌ی نوح (ص)، طوفان نوح بر پایه‌ی کفر مردمان اتفاق افتاد. حجتی به نام نوح (ص) در‌میان مردم بود که به‌او گوش‌دل نسپردند و اینگونه طوفان نوح پس‌از تمام گشتن حجت بر‌مردم، پدید آمد. حال اگر‌ما روش‌و‌متد طوفان‌نوح را گرفته و براساس آن کار‌هنری تولید کنیم، اما بستر کفر‌مردمان و وجود حجت الهی را از این سنت حذف نماییم، تمام‌سنت و آن دیرین‌گونه‌ی مورد‌نظر مخدوش شده است. به مخاطب القا کرده‌ایم که چه کافر بشوید و چه نشوید، چه به حجت‌الهی توجه کنید و چه نکنید، بازهم در‌ هر‌‌زمان ممکن طوفان نوح پدید می آید.

۲ – نمایشنامه‌یونانی “پرو مته در زنجیر” که در سال ۴۷۸ قبل از میلاد توسط آشی لوس نوشته‌شده است.
۳ – در حقیقت بزرگترین اهانت به خدا در‌این فیلم مربوط به روایت انصراف خدا و ایجاد زمینی عاری از انسان است. خدا به روایت آرونفسکی، خالقی‌ست که انسان را بی‌هیچ هدفی خلق کرده و حال از‌این عمل خود پشیمان شده‌ است. او به کمک نوح درصدد است تا نسل انسان نابود گشته و در زمین تنها حیوانات باقی بمانند.

۴ – و یادآور هنگامی‌که پروردگارت به فرشتگان گفت: من بر زمین خلیفه‌ای قرار خواهم داد. فرشتگان گفتند: آیا در آن‌کسی را قرار می‌دهی که فساد و خونریزی کند. درحالی‌که (اگر هدف خلقت تسبیح است) ما تو را تسبیح میگوییم؛ و پروردگارت گفت: یقیناً من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید. (سوره بقره- آیه ۳۰)

مطهره مطیعی