معرفی جامع کالج فرانسه (College de France)

کالج فرانسه (Collège de France) از بدو تأسیس محلی برای تضارب آرا و پرداختن «ایده‌ای از یک پژوهش آزادانه» بوده است. جایی که هیچ خبری از روند درسی خشک و انعطاف‌ناپذیر موجود در دانشگاه‌ها نیست و هیچ قانونی برای ترتیب ارایه دروس وجود ندارد. جایی که هیچ نگرانی بابت حضور و غیاب، نمرۀ پایان ترم، عقب افتادن از کلاس، دیر رسیدن و … وجود ندارد؛ بلکه فرصتی برای پرواز دادن خیال، پرداختن به ایده‌ها و پرورش دادن آن‌ها و تفکر در داشته‌ها است.^[۱]

کالج فرانسه از بزرگترین مراکز آموزش و پژوهشی واقع در محلۀ لاتین^[۲] پاریس، برگزار کنندۀ کلاس‌ها و دوره‌هایی در حوزه‌های علمی، ادبی و هنری است. حضور در این کلاس‌ها بدون نیاز به نام‌نویسی برای همگان به تعداد صندلی‌های موجود آزاد و بدون هزینه است. این امر کالج فرانسه را در جامعۀ روشنفکری فرانسه در جایگاهی ویژه قرار داده است. «استاد کالج فرانسه» بودن از برجسته‌ترین سطوح علمی در آموزش عالی فرانسه محسوب می‌شود.

دانشگاه سوربن^[۳] این‌گونه کالج فرانسه را معرفی می‌کند: «کالج فرانسه در واقع نه یک دانشگاه است و نه یک مرکز آموزشی بزرگ، اما جایگاه بسیار ویژه‌ای در آموزش عالی فرانسه دارد. علوم ارایه شده در کالج فرانسه هیچ برنامۀ از پیش تعیین‌شده‌ای ندارند و کالج نیز بابت تدریس آن‌ها هیچ مدرکی ارایه نمی‌کند. همچنین باید کالج فرانسه را از دیگر مؤسسات پژوهشی^[۴] مانند «مرکز ملی پژوهش‌های علمی» مجزا دانست. چرا که علاوه بر تحقیقات بنیادینی که در این مؤسسات نیز صورت می‌پذیرد، در کالج فرانسه نتایج حاصله از این پژوهش‌ها در قالب مشخص و ویژه‌ای تدریس هم می‌شوند. به بیان دیگر، اساتید کالج فرانسه «علومِ روز در حال تولید»^[۵] را آموزش می ‌دهند.»

در حال حاضر کالج فرانسه دارای ۷ رشته از قرار ذیل است: علوم ریاضی، علوم فیزیک، علوم طبیعی، علوم فلسفی و جامعه‌شناسی، علوم تاریخ، علوم مطالعۀ متون، لغات و زبان‌شناسی^[۶] و علوم باستان‌شناسی. همچنین دارای ۴۵ کرسی است که مجموعۀ آن‌ها در ۵ دپارتمان ریاضیات و علوم عددی، فیزیک و شیمی، علوم زیستی، علوم انسانی، تاریخ و ادبیات گرد هم آمده‌اند. علاوه بر این‌ها ۵ کرسی نیز به صورت سالانه برگزار می‌شود که عهده‌دار آن‌ها از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی اروپا می‌باشند. اینجا محلی است برای مطالعات میان‌رشته‌ای در سطح گسترده؛ از ریاضیات محض گرفته تا فیزیک نظری، علوم مهندسی، فلسفه و بشرگراییِ^[۷] یونانی و لاتین. به عنوان مثال کرسی «روانشناسی شناختی تجربی^[۸]» که از ۲۰۰۶ توسط استانیسلاس دِئائِن^[۹]  اداره می‌شود، حوزۀ علوم نوروساینس، فلسفه، ریاضیات و روانشناسی را در بر می‌گیرد.

از زمان تأسیس کالج فرانسه توسط فرانسوا اول^[۱۰] ، کرسی‌ها همیشه بر اساس مقتضای علومِ روز تحول داشته‌اند و این امر انعطاف‌پذیری کالج را در انطباق با علوم روز نشان می‌دهد: کرسی حوزۀ علم می‌تواند با کرسی حوزۀ ادبیات جایگزین شود و کرسی حوزۀ هنر نیز ممکن است به دنبال کرسی ادبیات بیاید. تصمیم‌گیری در خصوص اعطای کرسی‌ها و جایگزینی آن‌ها به عهدۀ «مجمع اساتید» است. آن‌ها نه بر اساس عناوین و مقامات دانشگاهی یک دانشمند بلکه بر اساس میزان کیفیت و اهمیت کارهای او این کار را انجام می‌دهند.

[one_half]

در ۲۰۰۵ تعداد اساتید خانم کالج فرانسه ۶% در مقابل ۹۴% اساتید مرد بود که این نسبت برای اساتید کنفرانس^[۱۱] ۵۵% خانم در برابر ۴۵% مرد بود.

قریب به اتفاق تمام محصولات صوتی و تصویری کالج فرانسه به صورت آزاد و بدون هزینه بر روی سایت کالج فرانسه^[۱۲] در دسترس است.

در زیر بعضی از عناوین این کرسی‌ها و اساتید مربوط به آن را مشاهده می‌کنید: ریاضیات و علوم عددی

[/one_half]

[one_half_last]

[box type=”info” bg=”#” color=”#” border=”#” radius=”5″]متن پیش روی شما مقدمه و خلاصه ای از مقاله است و متن کامل آن در فایل زیر قابل دانلود است.[/box]

[download id=97]

[/one_half_last]

• جبر و احتمال^[۱۳] ، آلام کُن
• معادلات دیفرانسیل و سیستم‌های پویا، ژان کریستوف یاکوز
• نظریۀ اعداد، دُن زَژیه
• معادلات مشتق ضمنی و کاربرد آن‌ها، پیر لویی لیون
• الگوریتم، ماشین‌ها و زبان، ژرارد بِری

فیزیک و شیمی

• فیزیک کوانتوم، سرژ هاروش
• اخترفیزیک رصدی، آنتوان لَبِری
• کهکشان‌ها و کیهان‌شناسی، فرانسواز کُمب
• فیزیک مزوسکوپیک^[۱۴]، میشل دِووره
• شیمی فرآیندهای زیستی، مارک فونتکَو
• فیزیک مواد چگال، آنتوان ژرژ
• شیمی مواد هیبریدی، کِلِمان سانچز
• فیزیک درون زمین، باربارا رومانوویچ
• اتم‌ها و تابش، ژان دلیبار
• شیمی جامدات- انرژی، ژان مَری تاراسکون

علوم زیستی

• تحولات آب‌وهوایی و دریایی، ادوراد بار
• ژنتیک و فیزیولوژی سلولی، کریستین پتی
• فرآیندهای مورفوژنتیک، آلان پروشیانتز
• ژنتیک انسانی، ژان لویی ماندل
• روانشناسی شناختی تجربی، استانیسلاس دِئائِن
• میکروبیولوژی و بیماری‌های واگیر، فیلیپ سانسونتی
• اِپی‌ژنتیک (پس‌زایش) و حافظۀ سلولی، ادیت هِرد

علوم انسانی

• مردم‌شناسی طبیعت، فیلیپ دکولا
• نظریۀ اقتصادی و سازماندهی اجتماعی، روژه گِسنِری
• تاریخ مدرن و معاصر سیاست، پیر روزانولون
• تاریخ معاصر جهان عرب، هانری لوران
• نوشتار و فرهنگ‌ها در اروپای مدرن، روژه کارتیه
• متافیزیک و فلسفۀ معرفت، کلودین تیرسلین
• صنعت و اقتصاد مدیترانۀ باستان، ژان پیر برون
• علم متون، لغات و زبان‌شناسی تمدن ژاپن، ژان نوئل روبر
• جامعۀ اجتماعی و جهانی شدن: تحلیل قضایی وابستگی‌ها، آلان سوپیو

تاریخ و ادبیات

• ادبیات مدرن اروپای نئولاتین، کارلو اوسولا
• تاریخ چین مدرن، پیر اِتیِن ویل
• تمدن فراعنه: باستان‌شناسی، تاریخ، متون و زبان‌شناسی، نیکولا گریمال
• دین، مؤسسات و جامعۀ رُم باستان، جان شید
• زبان و ادیان هندو- ایرانی، ژان کِلِن
• ادبیات فرانسه قرون وسطا، میشل زینک
• تاریخ هنر در اروپای قرون وسطا و مدرن، رولان رِشت
• کتیبه‌شناسی تاریخی اَبرشهرهای یونان، دنی نوفلر
• ادبیات مدرن و معاصر: تاریخ، نقد، نظریه، آنتوان کُمپَنیون
• تاریخ روشنفکری چین، آن شِنگ

کرسی‌های سالانه

• علوم فقرزدا AFD ، دومینیک کرودان
• توسعۀ پایدار، محیط زیست، انرژی و جامعه، آنی کازِناو
• انفورماتیک و علوم داده‌ای، ماری پُل‌کَنی
• نوآوری‌های فن‌آوری لیلیان بِتِنکور، فیلیپ والتر
• خلاقیت‌های هنری، کارول بِفا

---

پی‌نوشت:

[۱] بر اساس جلسۀ ۴۴۴ کلبه کرامت حین تبیین تفاوت‌های دانشکده، پژوهشکده و اندیشکده

[۲] Quartier Latin

[۳] https://www.sorbonne.fr

[۴] CNRS, INSERM, INRIA, …

[۵] Enseigner la science en train de se faire

[۶] Philologique

[۷] Humanité

[۸] Psychologie cognitive expérimentale

[۹] Stanislas Dehaene

[۱۰] قرن شانزدهم میلادی

[۱۱] Maîtres de conférence

[۱۲] www.collège-de-france.fr

[۱۳] Analyse et géométrie

[۱۴] حد فاصل بین ماکروسکوپیک و میکروسکپیک