دیرزمانی از نوشتهی چارلز دیکنز نمیگذرد، الیور ِکوچک و بیپناهی که برای تکه نانی، و البته سود بیشتر اربابان و کارفرمایان خود، به کارهای سخت و طاقتفرسا گماشته میشد، بهت و حیرت خوانندگانش را چنان برانگیخت که اندکاندک امواج و جریاناتی در انگلستان برای تصویب قوانین منع یا کم کردن کار کودکان شکل گرفت. الیور توئیست در حقیقت روگرفتی از درد و مشقت انسان، در روزهای انقلاب صنعتی ست. درست است که کار کردن برای کودکان ورای توانایی جسمی و سنی آنها، امروز در اذهان (قلوب) عموم پذیرفته نیست؛ اما همین امر برای قالب مردمان ِ غافل آن روزگار چنان عجیب مینمود که یک داستان میتوانست چنین گسترهی وسیعی از احساسات یک جامعه را برانگیزد. معتقدم امروز هم میبایست نسخههای مدرن ِ الیور توئیست نوشته شود. و این بار در تبلیغات و آگهیهای بازرگانی که ناجوانمردانه برای جلب هوس کودک، هوسی که در قالب موارد حتی مطابق نیازهای او هم نیست، به هر روشی متوسل میشوند.

کودکی یک سال و نیمه را میشناسم. دایرهی کلماتی که به زبان میآورد، از ۱۵ کلمه بیرون نیست. که برای هر کودکی عادی ست. اما حیرتآور است که باوجودآنکه تنها یک یا دو بار موفق به دیدن آگهی بازرگانی بالا بالا شده است، یکی از همین ۱۵ کلمه که مدام تکرارش میکند، بالا بالاست! روز اولی که این آگهی را دیدم، از خود پرسیدم که چرا تولیدکنندگان آن چنین نام بیمعنایی را برای تولید خود انتخاب کردند. ولی به جوابی نرسیدم. اما امروز دیگر پاسخ سؤالم را میدانم.
برای سود بیشتر!
هر سه حروف این کلمه، (ب الف لام) ازجمله حروفی ست که کودکان بهسرعت میآموزند. و این برای تولیدکننده مساوی ست با سود بیشتر. کودک، حتی اگر یک سال و نیم بیشتر هم نداشته باشد، مدام این کلمه را در خانه برای والدین خود تکرار میکند، و بخصوص اگر فرزند اول هم باشد، والدینش از ذوقی که به آنها دست خواهد داد، و به خاطر اصرار کودک، این بسته را تهیه میکنند.

در اینجا یادگیری و آموزش کودک تنها یک بهانه ست. یک بهانهی دردآور! همگان تصور میکنند که چه دلسوز است سازندهی بالا بالا و دیگر ِاینگونه مؤسسات که به فکر یادگیری کودکان هستند!!!
اما بهواقع ، هیچ دلیل منطقی وجود ندارد که کودک قبل از ورود به مدرسه نوشتن و خواندن را بیاموزد. این را بهوقت خود خواهد آموخت. هفت سال اول زندگی هر فردی، نقش بسزایی در تکامل شخصیت انسان دارند. و زندگی و آیندهی یک فرد را رقم میزنند. کودک اگر بسیار باهوش است، صحیح آن است که در این سنین بهعوض تعجیل در نابغگیاش،(در تصور والدین) از هوش او برای پروراندن شخصیت، و پرورش و تکامل روحش کمک گرفت.
نوشته خانم مطهره مطیعی